ANTOSİYAN ve ANTOSİYANİDİNLER

Antosiyanlar bitkilerde çok rastlanan, yaprak, çiçek, meyve, meyve usaresi ve şaraplara kırmızı, pembe, mor, mavi renkleri veren pigmentlerdir.

-Antosiyanlar ana çekirdek olarak benzopirilyum çekirdeği taşırlar.
-Toksik olmamaları nedeniyle doğal renklendirici olarak kullanılabilirler.
-Tedavi değeri:  özellikle kapiller damar sistemi üzerine etkilidir.
–Asit ortamda KIRMIZI renkli
–Alkali (Bazik) ortamda MAVİ renklidirler
-Glikozit formları suda ve alkolde çözünür.

Doğada en çok rastlanan antosiyanidoller (antosiyanidin):
SİYANİDİN (kırmızı), DELFİNİDİN (mavi-mor), PELARGONİDİN (kırmızı)

Aglikon: Antosiyanidin bileşikleri
Aglikon+şeker (Glikozit yapı): Antosiyan bileşikleri

Farmakolojik aktivite:

–P vitamini aktivitesine sahiptirler.
-Kapiller damarların permeabilitesini azaltır, rezistansını (direnç) arttırır.
-Ödem sökücü ve retina rejenerasyonunu (yenileyici) arttırıcı etkileri vardır.
-Antioksidan etkisi de mevcuttur.

PROSİYANİDİNLER

Bitkilerdeki kırmızı pigmentler yanında bazı maddeler HCl (Hidroklorik asit) etkisiyle renkli bileşikler haline dönüşür. Bu maddeler antosiyanidinlere yakın bileşikler olduğu için prosiyanidinler olarak bilinirler.

Monomer (Lökoantosiyanidinler) veya polimer (Kateşin kondensasyon ürünleri) bileşiklerdir.

ANTOSİYAN TAŞIYAN BAZI BİTKİ VE DROGLAR

 

Hercai menekşe

Viola triccoloris, (Violaceae) 
Violae tricoloridis herba

Flavon: Rutin
Antosiyanidin: Delfinidin
Saponin

Bitki taşıdığı bileşikler sayesinde antioksidan ve antienflamatuvar etkilidir.
Egzama tedavisinde de kullanımı kayıtlıdır.

Blueberry, Yaban Mersini
Vaccinium myrtillus (Ericaceae)
Myrtilli fructus

Bitkinin meyveleri %5 oranında antosiyanin içerir. En çok bulunan antosiyan bileşiği MİRTİLLİN (Başlıca Delfinidin heterozit(glikzoit) taşıyan antosiyanin karışımıdır).

-Astrenjan etkilidir
– Kılcal damar koruyucu
-Ağız boğaz yaralarında antienflamatuvar
-Diyabet, hipertansiyondan kaynaklanan retinopatilerde yararlıdır
-Antiülser
-Meyveleri anstrenjan ve antidiyareik etkilidir: Çocuk ve yetişkinlerde akut, non-spesifik diyarede tıbbi çay olarak tüketilebilir
-Gece körlüğüne karşı ve karanlığa adaptasyon üzerine pozitif etkisi vardır.

Cranberry
Vaccinium macrocarpon (Ericaceae)

Antosiyan, Proantosiyan, Flavonoid bileşik ve fenolik asitler içerir.

-Özellikle tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde etkilidir
-Premenapoz idrar yolu enfeksiyonlarında  faydalıdır.
-Böbrek taşı oluşumunu engelleme etkisi mevcut
-Antibakteriyel etki (Escherichia coli, Helicobacter pylori)
-Antioksidan etki:
              damar-dolaşım sistemi güçlendirici ve koruyucusu
              koroner kalp hastalıkları, kolesterol ve ateroskleroz riskini azaltıcı
-Kanser riskini azaltan gıda destekleri arasında yer almaktadır.

Mulberry
Morus alba (Beyaz dut), Morus nigra (Kara dut) 

Bitkinin drog olarak kullanılan kısımlar meyve, dal odunlarıdır.

Meyve antioksidan etkilidir ve içeriğinde bulunan antosiyaninler: Siyanidin 3- rutinozit, Siyanidin-3-glikozit 

Dal odunlarının ise halk arasında diyabet rahatsızlığı için kullanımı mevcuttur.

Acai berry, Asai üzümü
Euterpe oleraceae (Araceae)

Amazon nehri çevresinde doğal olarak yetişir.

Antosiyan bileşikleri: Siyanidin 3-glikozit, Siyanidin 3-rutinozit, Siyanidin 3 -arabinozit
Fenolik asit : Klorojenik asit, Vanilik asit

Antosiyan bileşikler nedeniyle antioksidan, antienflamatuvar etkilidir.
Radyasyon protektif (koruyucu)
Kemoprotektif
Vazoprotektif
Kardiyovasküler hastalık riskini azaltıcı.

Frenk üzümü
Ribes nigrum (Grossulariaceae)
Ribes nigri folium, Ribes nigri fructus

ANTİOKSİDAN

Nar
Punica granatum (Punicaceae)
Granati fructus

Delfinidin, Siyanidin ve Pelargonidin major antosiyanidin bileşikleridir. Taşıdığı bileşkler nedeniyle de GÜÇLÜ ANTİOKSİDAN.

Asma, Üzüm
Vitis vinifera, (Vitaceae)
Vitis minutae folium

Tanen, flavon, Siyanidin ve Peonidin, Resveratrol taşır.

Yapraklar dahilen kabız yapıcı (antidiyareik), 
Kanamayı durdurucu (anti hemorajik)
Haricen yara iyileştiricidir ve çıban tedavisinde kullanılır.

Resveratrol stilben türevi bir bileşiktir ve koroner kalp rahatsızlıklarına karşı damar koruyucu etkisi mevcuttur.

 

 

Özet Lisans Ders Notları tüm ders notlarımın önemli noktalarını içeren yüzeysel bir çalışmadır. Çalışırken bunu göz ardı etmemenizi öneririm.